Nýársheit og hádegishlaðborð
Tervetuloa (velkomin) kæru Íslendingar. Tervetuloa var eitt af fyrstu orðunum sem ég lærði í finnsku, ég reyndar hélt lengi vel að það væri Tervetuola og er það til marks um svakalegt tungumáladramb að ég þegar ég sá svo skilti þar sem ég tók eftir því að L-ið væri fyrir framan O-ið þá gerði ég ráð fyrir að um innsláttarvillu væri að ræða og var kominn á fremsta hlunn með að láta fólk veitingastaðarins vita. Ég lét það þó ógert og viti menn, allt í einu fór réttur skrifháttur orðsins að birtast mér í hvívetna og ég sá bjálkann í eigin auga. Það var ég (náungi sem kann ekkert í finnsku) sem var að ruglast, ekki Finnar (sem eru reiprennandi í eigin móðurmáli). Svona er maður auðmýktur á hverjum degi hér í saunaborg.
Önnur finnsk orð sem ég lærði snemma voru Ravintola (veitingahús), grilli (grill), sallati (salat) og lounas (hádegismatur), yfirleitt notað í samhenginu Lounas buffeti (hádegishlaðborð). Glöggir lesendur taka kannski eftir því að orð þessi tengjast mat, en jú, ég borða á hverjum degi, oft á dag og komu þessi orð fyrir vikið náttúrulega til mín. Finnar eru með ÓTRÚLEGA hádegishlaðborðamenningu. Hlaðborðið er grunnstoð finnskrar tilveru. Finnum finnst EKKERT eðlilegra heldur en að á hverju strái sé hægt að komast í all you can eat dining experience á svo lítið sem 11-13 evrur, kaffi og eftirréttur included (berum það nú snöggvast saman við íslensku upplifunina þar sem hádegismatur, kaffi og eftirréttur fer langleiðina með að keyra meðalstórt fyrirtæki í gjaldþrot). Nemendur í TEAK, skólanum hennar Hallveigar, fá til að mynda hádegishlaðborðið sitt niðurgreitt, og reiða fram litlar 2,90 evrur fyrir hádegismat, brauð og jógúrt (ein evra til með kaffi). Nokkrum sinnum hef ég heyrt samnemendur hennar kvarta undan fátæklegum matnum. Ég veit ekki með ykkur, en ég myndi alltaf kjósa vansaltað grísagúllas tvisvar í viku fremur en hálfa rækjusamloku fyrir sama aur.
Bara í kringum coworking space-ið sem ég leigi eru ekki eitt, ekki tvö, heldur FJÖGUR commercial lounas buffeti í tveggja mínútna gönguradíus. Ég hef notað þessa þjónustu ÓSPART enda hóf ég Finnlandsdvölina á því að þyngjast um nokkur kíló. Það er vegna þess að ég borða eins og Íslendingur á hlaðborði sem ætlar örugglega að græða sem mest á þessu fágæta tilboði, að geta hrúgað á diskinn sinn? og enginn hreyfir neinar mótbárur? Ljáðu mér aðra ferð, svo bæti ég á mig einni brauðbollu áður en ég geng út um dyrnar, bara til að kítta í tómarúmið sem gæti verið til staðar í maganum.
Þetta gekk auðsegjanlega ekki til lengdar, og þegar ég áttaði mig á að hlaðborðin væru ekki að fara neitt, fór ég að stafla hóflega á diskinn, og jafnvel borða eitthvað léttara, eins og salatbarinn í S-market í hádegismat (annar svínslega góður matardíll). En ég vil ganga svo langt að segja að hádegishlaðborðið sé jafn inngróið í menningu finna og saunan, djúpsteikta Eystrasaltssíldin og samræðuþögnin (þjóðarsport Finna er að þegja í hóp).
Hér í Finnlandi sópa þeir þök jafnt sem gangstéttir
Ég strengdi mér eitt nýársheit um áramótin, en svo datt mér annað í hug, sem ég hef bætt í safnið. Og er ég því með tvö nýársheit rúllandi. Heitið mitt er ekki að blogga í hverri viku, það er heldur ekki að gera magaæfingaprógramm eða skammta minna á lounas buffeti lautanen (diskinn (ég er ekki enn byrjaður að fallbeygja á finnsku þannig þetta er ábyggilega algjör slátrun á helstu finnsku málfræðireglunum)). Því síður er það að nota færri sviga í bloggfærslum.
Mitt heit er að hanga með vinum mínum og fjölskyldu þrátt fyrir að ég sé of þreyttur til þess. Er heit þetta strengt í ljósi tilvonandi barnaláns okkar Hallveigar, ég geri ég ráð fyrir að verða sybbinn um langt skeið, enda sef ég illa, laust og lengi (svakalegur kokteill, og ekki skánar það í ljósi þess að Veigan sefur jafnvel enn lausar en ég og vekjum við þannig hvort annað í hvívetna (er of mikið að nota hvívetna tvisvar í einu bloggi? að nota það í hvívetna?)). Ég geri líka ráð fyrir því að vakna í ofvæni til að hlusta eftir litlum andardrætti, enda hef ég þróað með mér kvíða núna í seinni tíð. Ég elska samt vini mína og þeir eru mér andlegt eldsneyti, ergo, hitta þá þreyttur en glaður.
Hitt heitið er að grufla minna. Fyrir þá sem ekki hafa heimsótt sálfræðing með vangaveltur um nýtilkominn kvíða og vita ekki hvað grufla merkir þá er það að velta sér upp úr misgjörðum eða slæmum ákvörðunum eða einhverju bitbeini sem skapar slæmt skap og verri sjálfsmynd. Þetta er frábært orð. Að grufla. Ég sé mig fyrir mér sitjandi flötum beinum að róta í mold óánægju og sjálfsniðurrifi, hokinn í baki og leiður í fasi. Þetta heit bakstrengdi ég eftir að hafa hlustað á einn nýárshlaðvarpsþátt eftir hlaðvarparann Blindradreng (the blindboy podcast) sem góðvinur minn Veigar Ölnir benti mér á. Blindradrengurinn er írskur maður sem býr í Limerick á Írlandi (grínmikið Írland að búa í limrubæ) og er með virkilega skemmtilegan talanda, góð podköst, gott research, og góð hot takes. Allavega, ég man ekki nákvæmlega hvað hann sagði, enda talaði hann vel og lengi, en það var eitthvað á þá vegu að það að hætta að grufla væri gott nýársheit. Hann sagðist sjálfur hafa eitt mörgum árum í grufl en það sem mér fannst áhugaverðast og merkilegast var tilvitnun hans í sálfræðing eða taugalíffræðing eða hvað að nú var sem setti gruflið í líffræðilegt heilasamhengi (nú ætla ég að umorða eitthvað sem blindradrengurinn umorðaði frá gömlu samtali við sérfræðing, þannig þetta er annaðhvort útþynntur fróðleikur eða samanþjappaður í aðalatriði).
Í stuttu máli var hugmyndin sú að með því að grufla ertu að æfa þig í að grufla. Semsagt, því meira sem þú gruflar því betri verður þú í því og eftir ákveðna stund þá verða tengingarnar í heilanum sem halda utanum gruflið þær greiðfærustu sem þú býrð yfir. Smám saman gerir maður gruflið að alfaraleið en ekki vetrarhjáleið eða ranghala. Maður býr til grufl-Miklubraut og hvað gerir maður við Miklubrautina? Jú, maður tekur hana alltaf. Þetta tengdi ég virkilega sterkt við og fór að taka eftir því að gruflið var orðinn sirkabát default hjólför fyrir mig og mínar hugsanir, þannig að bakstrengda nýársheitið mitt er einfaldlega að æfa mig í jákvæðri hugsun. Að gera jákvæðar hugsanir að Miklubrautinni og breyta gruflinu í Jónsteig eða Álfkonuhvarf. Einhverja götu sem ég keyri eiginlega aldrei.
Þar hafiði það. Garnirnar eru farnar að gaula og kalla á heimsókn í Factoryútibúið (Lounasbuffeti keðja) sem er hérna í byggingunni. Takk fyrir að lesa, það er inspiring. Hér fáiði svo nokkrar myndir frá húsum að þiðna eftir að kuldakastinu lauk. Á húsunum sést skemmtilega hvar kaldir blettir eru. Bestu kveðjur.